Συνεστίαση του Συνδέσμου Τάξεως ΣΣΕ 1973 (27 Ιανουαρίου 2024)

 

 ΧΩΡΙΑΝΑ  ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

Αυτή η συνταγή ΔΕΝ υπάρχει πουθενά! Κάντε όσες αναζητήσεις θέλετε κι αν βρείτε κάτι πείτε το και σε μένα. Απευθύνεται στους λάτρεις/ρέκτες της Μικρασιάτικης παραδοσιακής κουζίνας.

ΥΛΙΚΑ:

• Μισό κιλό (¹/₂) κιμάς μοσχαρίσιος
• 1 φλιτζανάκι του καφέ πλιγούρι
• 1 κοφτό κουταλάκι τσιμένι (σε σκόνη)
• 1 σκελίδα σκόρδο, λιωμένη
• 1 κρεμμύδι μέτριο, ψιλοκομμένο για το μαγείρεμα
• Μπούκοβο
• Πιπέρι
• Αλάτι
• Λάδι όσο χρειαστεί για να γίνουν τα υλικά μια σφικτή ζύμη

 ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ:

• Αφού αναμείξουμε όλα τα μπαχαρικά, το αλάτι, και το σκόρδο στο λάδι, προσθέτουμε και ζυμώνουμε καλά τον κιμά και το πλιγούρι μέχρι να έχουμε μια ομοιόμορφη και συνεκτική μάζα. Τέλος, την βάζουμε στο ψυγείο για καμιά ώρα για να δέσουν τα υλικά.

 Προσοχή! Ξεκινούμε με το λιγότερο δυνατό λάδι για τη ζύμωση και προσθέτουμε, αν χρειαστεί.

• Βγάζουμε τη ζύμη από το ψυγείο και την πλάθουμε σε μικρά κεφτεδάκια (συνήθως στο μέγεθος μικρού καρυδιού) για να μαγειρευτεί γρηγορότερα.

ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ:

• Σε κατσαρόλα ή βαθύ τηγάνι ρίχνουμε λίγο λάδι και σοτάρουμε το κρεμμύδι σε σιγανή φωτιά
• Ρίχνουμε νερό υπολογίζοντας να σκεπάζει τα κεφτεδάκια που έχουμε δίπλα μας και περιμένουμε μέχρι να αρχίσει να βράζει.
• Ρίχνουμε στο νερό λίγο αλάτι κι αν μας αρέσουν τα καυτερά και λίγο μπούκοβο και προσθέτουμε τα κεφτεδάκια.
• Προσθέτουμε κατά το μαγείρεμα όσο νερό χρειάζεται για να καλύπτει τα χωριανά.
• Μαγειρεύουμε σε μέτρια φωτιά για μισή ώρα και δοκιμάζουμε. Αν χρειάζεται, συνεχίζουμε για λίγο ακόμα το βράσιμο μέχρι να έρθει στο δόντι μας.

 Όλα τα αρτύματα είναι απαραίτητα αλλά η ποσότητά τους εξαρτάται από τις γευστικές εμπειρίες του ενδιαφερόμενου και τις ενδεχόμενες δυσανεξίες του

 ΚΑΛΗ  ΕΠΙΤΥΧΙΑ !

Κων-νος Παπανικολάου

20 Ιαν. 2024

Δένδιας και Στρατιωτική Θητεία (κληρωτοί)

Το «φινλανδικό μοντέλο» για τη στρατιωτική θητεία εξετάζει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Μια νέα πραγματικότητα στην στρατιωτική θητεία, με γνώμονα το να μετατραπεί από «θητεία – αγγαρεία» σε «θητεία-ευκαιρία», προαναγγέλλει ο Νίκος Δένδιας.

Εκ προοιμίου να ξεκαθαρίσω κάποιες λέξεις-κλειδιά που μίσθαρνα όργανα ^[1] εσωτερικής και όχι μόνον προπαγάνδας πιπιλίζουν εν αγνοία ή εν προθέση. Ο σκοπός τους είναι προφανής καθώς, για να στηρίξουν τα άρρητα ρήματα ενός υπουργού που προΐσταται του σπουδαιοτέρου υπουργείου της χώρας μας, επιχειρούν να διεισδύσουν στην συνείδηση του Λαού και να φυτέψουν στο μυαλό του την εξίσωση ότι η θητεία είναι αγγαρεία.

Τί σημαίνει η λέξη Αγγαρεία;
Η λέξη προέρχεται από το περσικό hangar που σήμαινε «βασιλικός ταχυδρόμος» και πέρασε στην ελληνική ως άγγαρος και ως άγγελος, με όλα τα παράγωγά τους.
Αγγαρεία είναι γενικώς κάθε μη αμειβόμενη υποχρεωτική εργασία και αποτελούσε θεσμό των αρχαίων διοικητικών οργανώσεων.
Συνώνυμο της αγγαρείας η λέξη επίταξις (αν και αυτό σήμερα χρησιμοποιείται περισσότερο για αντικείμενα ή κτήρια). Συνήθως αφορούσε μαζική συμμετοχή, όπως στο χτίσιμο φρουρίων, φραγμάτων, δρόμων, γεφυρών κ.ο.κ. και μπορούσε να είναι έκτακτη ή και τακτική, όπως π.χ. κατά τη συγκομιδή. Διαφέρει από την κοινοτική εργασία όπου κάποιος συμμετέχει αυτόβουλα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην Ιστορία, το χτίσιμο των πυραμίδων.
Σήμερα η μόνη μορφή αγγαρείας που υφίσταται (χωρίς να χαρακτηρίζεται έτσι) είναι, σε απόλυτους όρους, αυτή καθ' εαυτή η στρατιωτική υπηρεσία. Ο όρος «στρατολογική υποχρέωση» υποκρύπτει αυτήν ακριβώς την έννοια, διότι είναι υποχρέωση που επιβάλλεται από το κράτος (με νόμο) σε ελεύθερους πολίτες. Το ότι αυτό επιβάλλεται για την άμυνα της χώρας, αυτό, δεν προσθέτει οποιαδήποτε εννοιολογική διαφοροποίηση ή απόκλιση. Όλες οι αγγαρείες έχουν προφανή σκοπιμότητα ^[2].
Άρα, η θητεία δεν μπορεί παρά να είναι αγγαρεία.

Αλλαγές στη στρατιωτική θητεία ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιηθούν ο ΥΕΘΑ κ. Δένδιας. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του προσανατολιζόμαστε στην υιοθέτηση του «φινλανδικού» μοντέλου, καθόσον όπως ανέφερε η Φινλανδία είναι μια χώρα με παρόμοια χαρακτηριστικά με τα δικά μας.

Αλήθεια τώρα, υπάρχει έστω και ο μεγαλύτερος ηλίθιος που να πιστεύει ότι η Φινλανδία είναι μια χώρα με παρόμοια χαρακτηριστικά με τα δικά μας; Από μόνος σου τα λες κ. Δένδια ή κάποιοι σε βάλαν να τα πεις και να διασπείρεις με τα δουλάκια σου αυτές τις απερίγραπτες και ανιστόρητες βλακείες στο πόπολο;
Έχεις μια τεράστια βιβλιοθήκη στο γραφείο σου κ. Δένδια και αντί να βάλεις τη γλώσσα σου να ρουφήξεις τουλάχιστον, την ουσία που θα έπρεπε να έχεις στο τσερβέλο σου, περί άλλα τυρβάζεις.
Έχεις ένα σωρό συμβούλους γύρω σου που σπούδασαν την Τέχνη του Πολέμου και διέπρεψαν παγκοσμίως. Κάθισες έστω και μια φορά να συζητήσεις μαζί τους; Εκ των πραγμάτων, και αναφέρομαι στις βλακείες που εξακοντίζεις, αποδεικνύεται η αβάσταχτη ελαφρότητά σου.

Και το μοντέλο το Φινλανδικό τί είναι; prêt-à-porter; ή για τους αγγλομαθείς Ready-to-wear (RTW); Πήγες ποτέ να ψωνίσεις από κατάστημα prêt-à-porter;
Όχι βέβαια, γιατί εσύ ντύνεσαι επί μέτρω και ο ράφτης σου μετράει το ύψος σου, την ντάλια σου, την μπάκα σου και τον κόλο σου για να υπολογίσει την πατιλέτα του παντελονιού και φυσικά αυτά που κουβαλάς πού τα βάζεις αριστερά ή δεξιά και ας είναι και τζούφια!

Δεν μπόρεσες ή δεν θέλησες να καταλάβεις ότι το Δόγμα της Πατρίδας μας (κυρίως αμυντικό) τίθεται σε δοκιμασίες και αλλαγές σε μια προσπάθεια να έχουμε υψηλή μαχητκή ισχύ και ενός καλά υπολογισμένου συστήματος αντίδρασης.
Σκοπίμως δεν ασχολήθηκες και γι’ αυτό δεν έχεις την παραμικρή ιδέα του τί πραγματικά συμβαίνει με αυτήν την διαβόητη αναδιοργάνωση του Στρατού που από περίφημη και ξακουστή έγινε κλωτσοσκούφι στα πόδια ευκαιριακών πολιντικάντηδων έναντι ψηφαλακίων.
Το χειρότερο δε από όλα είναι ότι, στελέχη ενέδωσαν και υπηρέτησαν κατά καιρούς – προς ίδιον όφελος φυσικά – αυτές τις «λινάτσες».

Φώναξες οποιονδήποτε από τους Συμβούλους σου – τί περίεργη λέξη άραγε – να σου πουν με απλά και κατανοητά για το IQ σου λόγια, ποιος είναι ο σκοπός της εκπαίδευσης των οπλιτών θητείας.
Εντάξει, καταλαβαίνω ότι όλοι αυτοί οι τύποι είναι σφόδρα εμπεπλεγμένοι με την συλλογή και διανομή αχύρου, όποτε, πάρε μια απάντηση κατανοητή και από μικρό παιδάκι:
Σκοπός είναι η απόκτηση όλων των απαιτούμενων γνώσεων ώστε, να καταστούν μαχητές ικανοί να επιβιώσουν στο πεδίο της μάχης, να γνωρίζουν άριστα την ειδικότητά τους, να μάθουν να ενεργούν για την εκτέλεση της αποστολής της Μονάδας τους και να αποκτήσουν στρατιωτικό πνεύμα, προκειμένου, όταν ολοκληρωθεί η εκπαίδευσή τους να αποδοθούν εκπαιδευμένοι στις τάξεις της εφεδρείας. Και είναι γνωστό τοις πάσι ότι η εφεδρεία πρέπει να ανακαλείται σε τακτά χρονικά διαστήματα για επικαιροποίηση της προηγηθείσας εκπαίδευσης ενός εκάστου και την ανάπτυξη επιχειρησιακών δεσμών μεταξύ των εφέδρων μιας μονάδας.

Άραγε, σας μίλησε κανείς ή ζητήσατε εσείς να ενημερωθείτε για την ιδιομορφία του ελλαδικού χώρου, τις ντιρεκτίβες του ΝΑΤΟ περί επάνδρωσης και ετοιμότητας των μονάδων καθώς και άλλων πολλών και αδιαμφισβήτητων παραγόντων για να διαπιστώσετε ότι το «μοντελάκι» σας δεν είναι prêt-à-porter αλλά επί μέτρω, σαν τα κοστουμάκια σας;

Τί, στην ευχή του Θεού, σκεφθήκατε όταν εξαγγέλλατε ότι  είναι η φιλοδοξία σας και μάλιστα το βαφτίσατε κιόλας ως πρόγραμμα Θητεία-Ευκαιρία, κατά την τοποθέτησή σας στη συζήτηση του Προϋπολογισμού 2024 στην Ολομέλεια;
Μόνος το σκεφθήκατε; Μήπως παίρνετε ληγμένα;
Πώς είναι δυνατόν οι μάχιμες Μονάδες στον ελλαδικό χώρο να παρέχουν τη δυνατότητα διαμόρφωσης ενός ακαδημαϊκού προφίλ από τους στρατεύσιμους, το οποίο θα περιλαμβάνει γραμματικές γνώσεις, δεξιότητες, εργασιακή εµπειρία και επιδιώξεις οι οποίες θα παραµετροποιούνται με βάση τις απαιτήσεις των ειδικοτήτων – μια διαδικασία που θα είναι µερικώς αυτοµατοποιηµένη, ενώ θα δίνεται έµφαση σε ειδικότητες που εµφανίζουν µεγάλη ζήτηση, ειδικά στους τεχνικούς κλάδους, ενώ εξετάζεται και η εκμάθηση ξένων γλωσσών κ.ά.;
Έχετε την ελάχιστη συναίσθηση του μεγέθους της βλακείας τέτοιων εξαγγελιών-φιλοδοξιών;

Από πότε κ. Δένδια, προσανατολισμοί, προθέσεις και ότι άλλο κυοφορείται στο εν τρικυμία κρανίο σας περί της σκοπούμενης αναδιοργάνωσής σας των ενόπλων δυνάμεων της χώρας μπορεί να βγαίνει στα μανταλάκια;
Δεν βρέθηκε κανείς από τους περισπούδαστους συμβούλους σας να σας πει την παγκόσμια και πάγια αλήθεια που λέει ότι: εάν ο εχθρός εγνώριζε τί πράττει ο εχθρός, τότε ο εχθρός θα ενίκα τον εχθρό.
Μήπως, συλλήβδην, σας είναι δύσπεπτο για την διανόησή σας ή μήπως σας κατέχει κάποια δυσανεξία;
Τέτοια θέματα συζητώνται εν κρυπτώ και παραβύστω και ουδέποτε δημοσιοποιούνται. Και σαφέστατα οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται από την αφεντομουτσουνάρα του κάθε υπουργού άμυνας, που έτσι κι αλλιώς είναι η τελευταία τρύπα του ζουρνά, αλλά από τα προβλεπόμενα όργανα στην ροή των διαδικασιών λήψης αποφάσεων.

Δεν θα συνεχίσω άλλο για να μην κάψω το μυαλό μου, όσο μου απέμεινε. Ωστόσο, για να σας βοηθήσω να συμμαζευθείτε και να ορθολογιστείτε, εσείς και το «επιτελείο» σας, σας παραθέτω δύο πολύ σημαντικές τεχνικές προσέγγισης των προβλημάτων, που ακολουθούνται ακόμα και στο επιχειρηματικό κόσμο. Ειρήσθω δε εν παρόδω ότι το «επιχειρείν» αποτελεί συνέχεια των διδαγμάτων των ανά τον Κόσμο διεξαχθέντων πολεμικών επιχειρήσεων.

Αναφέρομαι λοιπόν σε δύο μελέτες παγκοσμίως γνωστές και παγίως εφαρμοζόμενες και συγκεκριμένα στην «Feasibility study» και στην «Application study». Και επειδή προφανώς δεν έχετε το χρόνο να το ψάξετε, πάρτε μια συνοπτική εξήγηση των εννοιών.
Feasibility study ή Μελέτη σκοπιμότητας ονομάζεται η αξιολόγηση της πρακτικότητας ενός προτεινόμενου πρότζεκτ ή συστήματος. Στοχεύει στο να αποκαλύψει αντικειμενικά και λογικά τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες ενός υπάρχοντος επιχειρηματικού ή προτεινόμενου εγχειρήματος, τις ευκαιρίες και τις απειλές που προκαλεί στο περιβάλλον, τους πόρους που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί και, τελικά, τις πιθανότητες επιτυχίας του. Με απλούς όρους, τα 2 κριτήρια που ορίζουν τη σκοπιμότητα είναι το κόστος που απαιτείται και το κέρδος που θα προκύψει.
Application study ή Μελέτη εφαρμογής ονομάζεται η λεπτομερής διαδικασία καθορισμού ενός συστήματος ή ενός συνόλου διαδικασιών για τον προδιορισμό λειτουργιών και προδιαγραφών που θα χρησιμοποιηθούν ως βάση για την επιλογή κατάλληλου εξοπλισμού, προσωπικού, πόρων και μέσων για τις ειδικές ανάγκες που προσδιορίστηκαν στην μελέτη σκοπιμότητας.

Για οποιαδήποτε βοήθεια είμαι εδώ και στην διάθεσή σας, και φυσικά pro bono (εθελοντικά και όχι αγγαρευόμενος).

 

 

15 Ιαν. 2024
Κων-νος Παπανικολάου

 

 

 

---

[1]   ΕΤΥΜΟΛ. Σύνθ. εκ συναρπαγής από τη φράση μισθὸν ἄρνυσθαι (=εργάζομαι με μισθό), ρηματικός τύπος μισθαρνῶ.-η, -ο (Α μίσθαρνος, -ον),αρχ. αυτός που εργάζεται λαμβάνοντας μισθό.
νεοελλ. αυτός που αναλαμβάνει να εκτελέσει εργασία αποβλέποντας μόνο στη χρηματική αμοιβή την οποία θα λάβει, χωρίς να ενδιαφέρεται για ηθικές αξίες, αρχές και ιδέες και ιδίως αυτήν του πατριωτισμού, π.χ. «μίσθαρνο όργανο της ξένης προπαγάνδας»

[2]    Π.χ. Με αγγάρεψε η μάνα μου να σκουπίσω την αυλή. Ή, ο κίνδυνος υπερχείλισης του ποταμού ανάγκασε την διοίκηση να επιβάλει αγγαρεία για την συσσώρευση σάκων άμμου, και να επιτάξει μερικά φορτηγά επίσης.

 

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΑΞΕΩΣ 73: Διαμαρτυρία-Καταγγελία Συνδέσμου για Απαράδεκτο Συνδιοργανούμενο Συνέδριο Πανεπιστημίων Αθηνών και Πειραιώς.

 

 

ΟΥΔΕΜΙΑ ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ Λ.Α.Ε.Δ.

Η Ε.Α.Α.Σ., ενεργώντας άμεσα και προς πάσα κατεύθυνση, μετά την ανακοίνωση που εξέδωσε η Λ.Α.Ε.Δ. σε ότι αφορά  τον καθορισμό νέου τρόπου εισόδου των ε.α. συναδέλφων σ' αυτήν ο οποίος σημειώνεται ότι στην ουσία καταργούσε τις Ταυτότητες και ΕΚΕ εκδιδομένων υπό των Ενώσεων Αποστράτων, ενημερώνει τα μέλη της ότι η ανακοίνωση ΔΕΝ ΙΣΧΥΕΙ και ο τρόπος εισόδου παραμένει ίδιος με αυτόν που ίσχυε μέχρι σήμερα για τους δικαιούχους. 

Ανακοίνωση επί του θέματος θα εκδώσει η Λ.Α.Ε.Δ., αμέσως μετά την πραγματοποίηση του 1ου Διοικητικού της Συμβουλίου  του 2024.

Γραφείο Δημοσίων Σχέσεων

Κιρκαδικός Ρυθμός - «Κουκουβάγιες» και «Κορυδαλλοί».

Ο κιρκαδικός ρυθμός είναι ένα κυκλικό και επίμονο πρότυπο συμπεριφοράς, σωματικών αλλαγών και ψυχικών χαρακτηριστικών που παρατηρούνται στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής στη Γη από τα βακτήρια μέχρι το μεγαλύτερο δέντρο.
Αυτοί οι ρυθμοί ακολουθούν περίπου μια περίοδο 24 ωρών, γεγονός που αντικατοπτρίζει την ποσότητα του χρόνου που χρειάζεται η Γη για να ολοκληρώσει μια περιστροφή. Η μελέτη των κιρκαδικών ρυθμών και των εσωτερικών ρολογιών που έχουν τα περισσότερα πλάσματα στη Γη είναι γνωστή ως χρονοβιολογία.

Ο όρος επινοήθηκε από τον Franz Halberg ^[1], που γοητεύτηκε από τα κυκλικά πρότυπα συμπεριφοράς που παρατηρήθηκαν στα φυτά, τα οποία στην πραγματικότητα κινούνται αργά κατά τη διάρκεια της ημέρας για να επωφεληθούν από μεταβαλλόμενες συνθήκες φωτισμού. Η λέξη προέρχεται από τις λατινικές λέξεις circa, που σημαίνει «περίπου» και diem που σημαίνει «ημέρα, 24ωρο». Η μελέτη αυτών των μοντέλων συνδέει μια σειρά από κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της χημείας, της γενικής βιολογίας, της γενετικής, της φυσιολογίας, καθώς και της ψυχολογίας. Ο Franz Halberg θεωρείται ευρέως ως ο πατέρας της χρονοβιολογίας, αν και οι κιρκαδικοί ρυθμοί έχουν παρατηρηθεί και περιγραφεί από το 1700. Πρόκειται για «εγγενείς» ρυθμούς που προσαρμόζουν τη βιολογία των ζώων και των φυτών στον κύκλο φωτός και σκότους της Γης και «ρυθμίζονται από ένα κεντρικό κιρκάδιο ρολόι που παρασύρεται από το περιβάλλον» μέσω της έκθεσης στο φως, δήλωσε ο Simon Archer ^[2].

Οι άνθρωποι τείνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο για αυτά τα μοτίβα από την άποψη του πώς επηρεάζουν τον ύπνο. Το κιρκαδικό σύστημα, που ονομάζεται επίσης «βιολογικό ρολόι» σαν σύνολο, αποτελείται/συντίθεται από τους επί μέρους βιολογικά ρυθμούς των οργάνων του σώματος και είναι ο φυσικός ημερήσιος κύκλος που ρυθμίζει τα πρότυπα δράσης και ξεκούρασης. Ο κιρκαδικός ρυθμός βοηθά τους ανθρώπους να διατηρήσουν χρονοδιαγράμματα τακτικού ύπνου και εγρήγορσης, διασφαλίζοντας ότι τα συστήματα του σώματος και του εγκεφάλου θα έχουν την κατάλληλη ανάπαυση κάθε βράδυ. Υπάρχουν πολλές διαφορετικές διαταραχές κιρκαδικού ρυθμού που μπορεί να ταράξουν τον κύκλο και να οδηγήσουν σε αϋπνία, υπνηλία τις ώρες της εγρήγορσης και γενικά κακή διάθεση. Μια διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού μπορεί να είναι προσωρινή, όπως είναι η περίπτωση με το jet lag ή η εργασία σε ασυνήθιστες ώρες, ή μπορεί να είναι ένα χρόνιο πρόβλημα που επηρεάζει ένα άτομο για μήνες ή χρόνια.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, μια διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού είναι βραχύβια και αφορά σε ένα ταξίδι σε διαφορετική χρονική ζώνη (πχ. από την Ελλάδα στην Αμερική), σε μια ασθένεια ή στην αλλαγή της βάρδιας σε μια δουλειά. Ένα άτομο μπορεί να θέλει συνέχεια να κοιμάται, αν η καθημερινή του ρουτίνα μεταβληθεί. Οι διαταραχές είναι ιδιαίτερα συχνές μεταξύ ανθρώπων που αλλάζουν βάρδιες, από πρωινές σε νυχτερινές. Είναι συχνά δύσκολο για τους ανθρώπους να κοιμηθούν τις ώρες που υπό φυσιολογικές συνθήκες βρίσκονταν σε εγρήγορση, ειδικά αν έξω υπάρχει φως.
Όμως, η χρόνια διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού είναι μία πάθηση, κλινικά διαγνωσμένη, που σχετίζεται με μια ανωμαλία του εγκεφάλου ή με μια χημική ανισορροπία. Οι πιο κοινοί τύποι της πάθησης είναι το σύνδρομο προχωρημένης φάσης ύπνου και το σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου.

• Το σύνδρομο προχωρημένης φάσης ύπνου περιλαμβάνει μια ανικανότητα να μείνει κανείς ξύπνιος μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες και μια χρόνια τάση να ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί, παρά τις προσπάθειες να αλλάξει συνήθειες. Αυτοί που υποφέρουν από το σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου συνήθως δεν μπορούν να μπουν καθόλου σε κανονικό σχέδιο ύπνου. Ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων κοιμούνται νωρίς το βράδυ και ξυπνούν από τα χαράματα. Πρόκειται για μια «ιδιορρυθμία» του βιολογικού ρολογιού που οδηγεί κάποιους για ύπνο στις 8 το βράδυ, επιτρέποντάς τους να ξυπνήσουν από τις 4 το πρωί.
  Το Σύνδρομο αυτό το οποίο μέχρι πρότινος θεωρούνταν πολύ σπάνιο, μπορεί να επηρεάσει τουλάχιστον 1 στους 300 ενήλικες, σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό SLEEP στις 6 Αυγούστου 2019.
  Το Σύνδρομο προχωρημένης φάσης ύπνου περιγράφει την ιδιομορφία του βιολογικού ρολογιού ορισμένων ανθρώπων, που ξεκινά να λειτουργεί ώρες νωρίτερα από ότι στα περισσότερα άτομα, με πρόωρη απελευθέρωση της μελατονίνης (της ορμόνης ύπνου) και αλλαγή της θερμοκρασίας του σώματος. Η κατάσταση διαφέρει από την πρώιμη αφύπνιση που αναπτύσσεται φυσιολογικά με την γήρανση, καθώς και από το ξύπνημα στις μικρές ώρες που βιώνουν άτομα με κατάθλιψη.
  Σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης Louis Ptacek, MD, καθηγητή νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του UCSF, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να σηκωθούν από το κρεβάτι στις 4 ή 5 το πρωί, οι άνθρωποι με σύνδρομο προχωρημένης φάσης ύπνου, ξυπνούν φυσικά εκείνη την ώρα, ξεκούραστοι και έτοιμοι να ξεκινήσουν την ημέρα τους. Αυτοί οι άνθρωποι λειτουργούν πολύ καλά στη διάρκεια της ημέρας, αλλά μπορεί να έχουν πρόβλημα να παραμείνουν σε εγρήγορση σε βραδινές κοινωνικές εκδηλώσεις.

• Το σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου είναι ότι ο ύπνος καθυστερεί/αργεί να έλθει τουλάχιστον δύο ώρες. Αυτό συμβαίνει ακόμα και μετά από κοπιώδη εργασία. Η καθυστέρηση αυτή μπορεί να καθυστερήσει και την επάνοδο σε κατάσταση εγρήγορσης, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την εργασία, το σχολείο και άλλες καθημερινές ρουτίνες.
  Το σύνδρομο αυτό μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά επηρεάζει κυρίως τους εφήβους και τους νεότερους ενήλικες. Περίπου το 15% των εφήβων και των ενηλίκων πάσχουν από το σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου.
  Η κατάσταση δεν είναι ίδια με το να είναι κάποιος «κουκουβάγια». Η  «κουκουβάγια» επιλέγει να «ξενυχτήσει». Αλλά αν κάποιος πάσχει από το σύνδρομο καθυστερημένης φάσης ύπνου, είναι επειδή το ρολόι του σώματος έχει καθυστέρηση.

Η θεραπεία για μια διαταραχή κιρκαδικού ρυθμού εξαρτάται από το είδος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο ασθενής και από το χρόνο που έχει «παλέψει» με την αϋπνία του. Οι πιο ήπιες περιπτώσεις που σχετίζονται με ταξίδια ή ώρες εργασίας υποχωρούν σε λίγες ημέρες, μόλις το σώμα συνηθίσει το νέο μοτίβο του ύπνου και της εγρήγορσης. Αν δεν μπορεί το άτομο να αποδεχθεί ένα κανονικό μοτίβο ή αν έχει διαγνωστεί με χρόνια διαταραχή, τότε μπορεί τουλάχιστον να λάβει μέτρα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του. Η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής, η τακτική άσκηση και η λήψη μέτρων για τη μείωση του στρες μπορούν να συμβάλλουν στην αύξηση της εγρήγορσης κατά τις ώρες που θα πρέπει έτσι κι αλλιώς να βρίσκεται σε εγρήγορση και να ανακουφίσουν την αϋπνία κατά τις ώρες κατάκλισης.

Μερικοί άνθρωποι που πάσχουν από χρόνια προβλήματα κιρκαδικού ρυθμού, μπορεί να επωφεληθούν από συμπεριφορικές θεραπευτικές συνεδρίες με ψυχολόγους. Ένας θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να προσδιορίσει τις περιβαλλοντικές αιτίες του στρες και να μάθει να το αντιμετωπίζει καλύτερα. Αν οι άλλες θεραπείες αποτύχουν, τότε μπορεί να εξεταστεί και η πιθανότητα λήψης φαρμάκων.

Μέσα από τις έρευνες των επιστημόνων προέκυψαν και κάποιες κατηγορίες ανθρώπων και μάλιστα προσδιορίστηκαν ποσοστιαία σχετικά με την προδιάθεση (γενετική) στην φυσιολογία του κιρκαδικού ρυθμού τους. Τους αποδόθηκαν οι ονομασίες «Κουκουβάγιες» και «Κορυδαλλοί».

• Ξενύχτης, πρόσωπο της νύκτας, νυχτοπούλι ή απλά «κουκουβάγια», είναι ένα πρόσωπο που τείνει να μείνει άγρυπνο μέχρι αργά τη νύχτα.
• Το αντίθετο της «κουκουβάγιας» είναι το πρωινό πουλί ή ο «κορυδαλλός», που, σε αντίθεση με την «κουκουβάγια», τείνει να ξεκινάει τον ύπνο του νωρίς και επίσης να ξυπνά νωρίς. Σε αρκετές χώρες και ιδιαίτερα στην Σκανδιναβία, οι  «κορυδαλλοί» ονομάζονται «άνθρωποι τύπου Α» και οι «κουκουβάγιες» ονομάζονται «άνθρωποι τύπου Β».

Παραδοσιακά, οι ερευνητές της χρονοβιολογίας χρησιμοποιούν διεθνώς τους όρους «morningness» (πρωινότητα) και «eveningness» (βραδυνότητα) ή «diurnality» (ημερήσια)  και «nocturnality» (νυκτερινή)  για τα ζώα.

Οι όροι προέρχονται από τις κατ’ εξοχή νυκτόβιες συνήθειες της κουκουβάγιας. Συνήθως, όσοι είναι νυχτοπούλια μένουν ξύπνιοι πέρα από τα μεσάνυχτα και ακραίοι τύποι μπορούν να μείνουν ξύπνιοι μέχρι λίγο πριν ή και μετά την αυγή. Οι «κουκουβάγιες» τείνουν να αισθάνονται πιο ενεργητικοί, λίγο πριν πάνε για ύπνο το βράδυ. Κάποιες «κουκουβάγιες» έχουν μια προτίμηση ή συνήθεια να ξενυχτούν μέχρι αργά, ή να μένουν μέχρι την έναρξη της εργασίας τους σε νυχτερινή βάρδια.
«Κουκουβάγιες» που εργάζονται σε πρωινή βάρδια συχνά έχουν δυσκολίες προσαρμογής στις κανονικές (στάνταρ) ημέρες και ώρες εργασίας.
Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι το γενετικό υλικό του χρονισμού του κιρκαδικού ρυθμού αποδεικνύει την διαφορά μεταξύ πρώιμων και ύστερων χρονοτύπων («Κουκουβάγιες» και «Κορυδαλλοί»).

Κάποιες «κουκουβάγιες» που έχουν μεγάλη δυσκολία υιοθέτησης κανονικών χρόνων στον ύπνο, εμφανίζουν μεσο-μακροπρόθεσμα διαταραχές ύπνου. Στις περιπτώσεις αυτές, η πρωινή φωτοθεραπεία μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική στη μετατόπιση των ρυθμών του ύπνου για τα «νυχτοπούλια».

 

Ενώ έχει προταθεί (διατυπωθεί) ότι οι κιρκαδικοί ρυθμοί μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου και μια «κουκουβάγια», να μετατραπεί σε «κορυδαλλό» ή αντίστροφα, τα στοιχεία από οικογενειακά μοτίβα πρώιμων και ύστερων χρονοτύπων φαίνεται να διαψεύδουν την πρόταση αυτή.
Οι «κουκουβάγιες» συχνά έχουν κατηγορηθεί για προβλήματα στην τήρηση του χρόνου και για προβληματική διάθεση. Οι εργοδότες, ωστόσο, έχουν αρχίσει να μαθαίνουν πώς να αυξήσουν την παραγωγικότητα μέσω ευέλικτων ωραρίων εργασίας που «σέβονται» τα βιολογικά ρολόγια, ενώ η «B-κοινωνία» (οι «κουκουβάγιες») στην Δανία και το λόμπι «Start School Later movement» (Κίνημα Έναρξης Σχολείου Αργότερα) στις ΗΠΑ, δρουν για περισσότερη ευελιξία στο σχολείο και στο χώρο εργασίας για την μετα-αγροτική κοινωνία.

Κάποιες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι «κουκουβάγιες» είναι πιο έξυπνοι και δημιουργικοί και έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάρουν θέσεις εργασίας υψηλά αμειβόμενες από ότι «κορυδαλλοί». Σε μελέτη του Πανεπιστήμιου της Μαδρίτης μεταξύ 1.000 εφήβων βρέθηκε ότι οι «κουκουβάγιες» είναι καλύτεροι από τους «κορυδαλλούς» στη διαισθητική νοημοσύνη, την δημιουργική σκέψη και τον επαγωγικό συλλογισμό. Έχουν κλίση προς την ερασιτεχνική αστρονομία. Ωστόσο, υστερούν έναντι των «κορυδαλλών» σε ακαδημαϊκές επιδόσεις και τείνουν να έχουν ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες.

Συζητήσεις και μελέτες σχετικά με την επικράτηση των πρωινών, των βραδινών, και των ενδιάμεσων χρονοτύπων χρησιμοποιούν διαφορετικά κριτήρια και καταλήγουν σε διαφορετικά αποτελέσματα. Μερικοί ερευνητές ρωτούν τί ώρα οι άνθρωποι κοιμούνται και ξυπνούν, άλλοι ρωτούν τί ώρα οι άνθρωποι θα προτιμούσαν να εργάζονται, ενώ ερευνητές όπως ο Till Roenneberg ^[3] και η ομάδα του, εστιάζονται στην διαφορά μεταξύ των χρόνων ύπνου στην δουλειά/σχολείο και στις ελεύθερες ημέρες. Μία έρευνα σε δείγμα πλέον των 2.000 ενηλίκων έδειξε περίπου 15% πρωινούς τύπους, 25% νυκτερινούς και 60% ενδιάμεσους.

Τέλος, για να σας δώσω και μια «άχρηστη» πληροφορία ψάχνοντας στο διαδίκτυο για διάσημα «νυχτοπούλια», σας παραθέτω, στην συνέχεια, μια μικρή λίστα:

• Charles Bukowski - Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας.
• Michael Chabon - Αμερικανός ποιητής και συγγραφέας.
• Winston Churchill - Βρετανός πολιτικός, στρατιωτικός, δημοσιογράφος και συγγραφέας.
• Bob Dylan - Αμερικανός μουσικός.
• Gustave Flaubert - Γάλλος μυθιστοριογράφος.
• Glenn Gould - Καναδός πιανίστας.
• Samuel Johnson - Άγγλος συγγραφέας, ποιητής, δοκιμιογράφος, ηθικολόγος, κριτικός λογοτεχνίας, βιογράφος, συντάκτης και λεξικογράφος.
• Carl Jung - Ελβετός ιατρός και ψυχολόγος, εισηγητής της σχολής της αναλυτικής ψυχολογίας.
• Franz Kafka - Μοντερνιστής γερμανόφωνος πεζογράφος.
• Fran Lebowitz - Αμερικανή συγγραφέας και δημόσια ομιλήτρια.
• Marilyn Manson - Ψευδώνυμο του Μπράιαν Χιου Γουόρνερ (Brian Hugh Warner), Αμερικανού μουσικού, ηθοποιού, ζωγράφου, καλλιτέχνη πολυμέσων, και πρώην δημοσιογράφου μουσικής.
• Frank Meyer - Αμερικανός φιλόσοφος και πολιτικός ακτιβιστής.
• Prince - Αμερικανός μουσικός, τραγουδιστής, τραγουδοποιός και ηθοποιός, σημαντική μορφή της ποπ μουσικής από την αρχή της δεκαετίας του '80.
• Marcel Proust - Γάλλος συγγραφέας, δοκιμιογράφος και κριτικός.
• George Sand - Συγγραφικό ψευδώνυμο της Αμαντίν-Ωρόρ-Λουσίλ Ντυπέν (Amandine-Aurore-Lucile Dupin), αργότερα Βαρώνης Ντυντεβάν (Dudevant), Γαλλίδας μυθιστοριογράφου και πρώιμης φεμινίστριας. 
• Joseph Stalin - Σοβιετικός ηγέτης.
• Hunter S. Thompson - Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφεύς.
• J.R.R. Tolkien - Εξέχων και διαπρεπής Άγγλος φιλόλογος, συγγραφέας, ποιητής και ακαδημαϊκός, σήμερα ιδιαίτερα γνωστός ως ο συγγραφέας των έργων φανταστικής λογοτεχνίας «Χόμπιτ», «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» (τρεις τόμοι) και «Σιλμαρίλλιον».
• Henri de Toulouse-Lautrec - Γάλλος ζωγράφος, χαράκτης, εικονογράφος και σχεδιαστής.
• John Travolta - Αμερικανός ηθοποιός, χορευτής και τραγουδιστής.
• Linus Torvalds - Φινλανδός, Αμερικανικής υπηκοότητας, επιστήμων Η/Υ και προγραμματιστής, γνωστός για την αρχική δημιουργία του πυρήνα Linux.

10 Ιουλ. 2022
Κων-νος Παπανικολάου

 

 

---

[1]    Franz Halberg (5/7/1919 – 9/6/2013). Επιστήμων, ερευνητής και ένας από τους ιδρυτές της σύγχρονης Χρονοβιολογίας. Άρχισε τα πρώτα πειράματά του τη δεκαετία του 1940 και αργότερα ίδρυσε τα εργαστήρια Χρονοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. 

[2]      Professor Simon N Archer FRSB. Καθηγητής Μοριακής Βιολογίας του Ύπνου στο Πανεπιστήμιο Surrey της Βρετανίας.

[3]    Till Roenneberg (4 Μαΐου, 1953). Καθηγητής της Χρονοβιολογίας στο Ινστιτούτο Ιατρικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilian (LMU) του Μονάχου (Γερμανίας). Ο Roenneberg, σε συνεργασία με την Martha Merrow, διερευνά την επίδραση του φωτός στους ανθρώπινους κιρκαδικούς ρυθμούς, εστιάζοντας σε πτυχές όπως οι χρονοτύποι και η κοινωνική υστέρηση σε σχέση με τα οφέλη για την υγεία.